Karakteristieke gebouwen

Algemeen

Karakteristieke gebouwen vormen de band met ons verleden. Het is belangrijk om ze te houden.

Wat is een karakteristiek gebouw?

Vaak zijn dit gebouwen die:

  • heel oud zijn
  • vroeger een belangrijke functie hadden of
  • door de bouwstijl gemakkelijk te herkennen zijn

Deze gebouwen vormen de band met ons verleden. Het is belangrijk om ze te houden. Daarom heeft de gemeente deze gebouwen vastgelegd in het bestemmingsplan.

Wanneer is een gebouw karakteristiek?

Niet ieder gebouw is karakteristiek. Om de status "karakteristiek" te krijgen, moet het gebouw aan bepaalde voorwaarden voldoen. Dit noemen we waarderings- en selectiecriteria. Hieronder leggen we uit welke dit zijn:

Waarderings- en selectiecriteria

Hierbij staat het verhaal dat het gebouw vertelt over de geschiedenis centraal. Het gaat om gebouwen waarmee mensen zich verbonden voelen. Of om gebouwen die in een grote rol spelen bij de herkenbaarheid en identiteit van een plek. Ook kijken we naar hoe oud een gebouw is.

Hierbij kijken we naar de ligging en de directe omgeving van een pand. Zijn de gebouwen onderdeel van een reeks of cluster? Of gaat het om gebouwen die met naastgelegen gebouwen zijn verbonden?

Welk soort gebouw is het? Welke bouwstijl? Wie is de ontwerper?  Het gaat er niet alleen om of een gebouw ‘mooi’ of  ‘lelijk’ is.

We kijken of een gebouw sinds de bouwtijd veel is veranderd. Is de oorspronkelijke functie nog goed herkenbaar? Het gaat hier niet om de bouwkundige staat van een pand.

Het gaat hier om hoe zeldzaam en uniek een gebouw is binnen het gebied waar het staat.

Lees meer over karakteristieke gebouwen in het document "Ruimte voor karakteristiek" op de website van het Erfgoedloket Groningen.

Hoe krijgt een gebouw de status karakteristiek?

Een gebouw heeft de status karakteristiek als de gemeente het heeft aangewezen en vastgelegd in het omgevingsplan. In het omgevingsplan staan regels om deze gebouwen te beschermen. De gemeente Eemsdelta heeft in al haar gebieden karakteristieke gebouwen aangewezen.

Wat betekent de status karakteristiek voor mijn gebouw?

Als je gebouw karakteristiek is, betekent dat niet dat je niets meer te zeggen hebt over je pand. Verbouwen of opknappen kan nog steeds.

Regels bij (ver)bouw/sloop van een karakteristiek gebouw

Eigenaren van karakteristieke gebouwen kunnen in aanmerking komen voor verschillende subsidie- en andere financiële regelingen voor zowel regulier onderhoud als restaureren, verduurzamen en/of herbestemmen. 
Meer informatie daarover vind je op de pagina over subsidie voor onderhoud van erfgoed.

Voor veel werkzaamheden is geen vergunning nodig. Zo kun je regulier onderhoud uitvoeren zoals schilder- en voegwerkzaamheden. En er zijn mogelijkheden om je gebouw te verduurzamen. Ook voor het verbouwen van de binnenkant van je gebouw zijn er geen extra regels.

Een karakteristiek gebouw, of onderdelen daarvan, mag je niet zomaar slopen. Dat betekent niet dat je helemaal niet meer kunt slopen. 

Elke sloopaanvraag zal maatwerk zijn. Bij een aanvraag om een sloopvergunning kijken we naar de karakteristieke kenmerken van je pand. Bijvoorbeeld een gevel, een schoorsteen of een luifel. Ook het gebouw op zichzelf en de plek waar het staat spelen een rol. Dat betekent dat de gemeente met jou als eigenaar in overleg zal gaan om tot een goede oplossing te komen.

De regels voor het slopen zijn opgenomen in het bestemmingsplan. Het bestemmingsplan vind je op de website www.ruimtelijkeplannen.nl. Zoek het adres waar het over gaat via de zoekbalk of klik op de kaart. Kies daarna voor het Facetplan Cultuurhistorie, Cultureel Erfgoed gemeente Loppersum of Stad Appingedam.Daarna zie je de regels die daar gelden.

Heb je plannen voor (gedeeltelijke) sloop en vernieuwing? Neem dan eerst contact met ons op. Zo kan je rekening houden met de voorwaarden vóórdat je verbouwplannen maakt. 

Er is geen omgevingsvergunning nodig als het gaat om sloop:

  • van vrijstaande bouwwerken bij woonhuizen en bij bedrijfsgebouwen die gebouwd zijn na 1 januari 1960 of die niet op hetzelfde moment zijn gebouwd als het woonhuis
  • ten behoeve van gewoon onderhoud en herstel
  • van inpandige delen van een karakteristiek gebouw
  • ten behoeve van het uitvoeren van vernietigend onderzoek
  • die noodzakelijk is om te voorkomen dat het karakteristieke gebouw instort. Er moet dan sprake zijn van een direct onveilige situatie. Er moet ook niets anders gedaan kunnen worden om ervoor te zorgen dat het gebouw instort
  • van karakteristieke gebouwen waarvoor al een sloopvergunning is verleend.

Voor het wijzigen van de bestaande goot- en bouwhoogten, de vorm van de kap, oppervlakte van het gebouw en de bestaande gevelindeling heb je een omgevingsvergunning nodig. De wijzigingen mogen het uiterlijk van het gebouw niet nadelig veranderen.

Twijfel je of een vergunning nodig is? Bel of mail ons, dan helpen we je graag verder. De gegevens staan onder deze pagina.

Andere soorten cultureel erfgoed

Er zijn ook andere soorten cultureel erfgoed:

Verschil gemeentelijk monument en karakteristiek gebouw

Bij een karakteristiek gebouw is alleen de buitenkant van het gebouw beschermd. Het gaat vooral om de gevels die vanaf de openbare weg te zien zijn. De bescherming gaat over de hoofdvorm van het gebouw en niet over de details.

Bij een gemeentelijk monument is het hele gebouw beschermd, ook de binnenkant. De bescherming gaat over de hoofdvorm én over de details.

Heb je vragen?

Bel of mail ons, dan helpen we je graag verder. De gegevens staan onder deze pagina.