Achtergrond
Algemeen
Het creatieve project Mijn Thuis Mijn Verhaalt helpt kinderen en jongeren in het aardbevingsgebied om hun gevoelens en emoties uit te drukken via kunst en cultuur.
De aanleiding
Uit onderzoeken van de Kinderombudsman en de Rijksuniversiteit Groningen blijkt dat kinderen en jongeren in het aardbevingsgebied meer last hebben van de situatie thuis en op school dan wordt gedacht. Maar kinderen willen daar hun ouders niet mee belasten. Of ze weten niet goed hoe ze hun zorgen moeten uiten.
Daarom kwam de voormalige gemeente Appingedam in actie. Het idee ontstond om kunst en cultuur in te zetten als hulpmiddel. Kunst en cultuur kunnen je namelijk helpen om uitdrukking aan gevoelens en emoties te geven. Door middel van theater, dans, tekenen, schilderen, media en verhalen.
Meer informatie
Lees meer over het onderzoek van de Kinderombudsman in het rapport Vaste grond gezocht.
De aanpak
Begin 2019 zijn de cultuurmakers Sparklab, Studio Tape en Theater De Steeg gevraagd een programma te maken voor kinderen en jongeren tussen 4 en 16 jaar in de voormalige gemeente Appingedam. Alle basisscholen en de onderbouw van het voortgezet onderwijs deden daaraan mee.
De projecten sloten op elkaar aan. Daardoor konden de leerlingen dat wat ze in één jaar geleerd hebben, in het daaropvolgende schooljaar gebruiken bij het volgende project. De lessen zijn onder lestijd op school gegeven.
Tijdens het project was er nauw contact met leerkrachten, jeugdzorg en kinderartsen om advies te kunnen vragen en door te kunnen verwijzen als daar behoefte aan was.
Het project is uitgevoerd in de periode 2019 t/m 2021.
Bekijk deze korte film om een indruk te krijgen van het project.
Programma Zorg Nabij
Het cultuurproject Mijn Thuis Mijn Verhaal is onderdeel van het programma Zorg Nabij dat wordt uitgevoerd in de hele provincie Groningen. Het programma Zorg Nabij is mede met financiële steun van het Nationaal Programma Groningen mogelijk gemaakt.
Evaluatie
Voor de evaluatie van alle projecten binnen Zorg Nabij is een speciale onderzoeksmethode ontwikkeld en uitgevoerd door Aletta Jacobs School of Public Health en Onderzoeks- en adviesbureau ZorgfocuZ. Dat is de Lerende Evaluatie.
Meestal doen ‘de onderzoekers’ het werk met een meting vóór de start van een project en een meting aan het eind. Maar het is veel waardevoller om er breder en met meer mensen van verschillende achtergronden naar te kijken.
Met een lerende evaluatie is onderzocht óf het project Mijn Thuis Mijn Verhaal werkt. Bovendien wordt onderzocht wat wel werkt en wat niet, en waarom. Aan deze evaluaties namen verschillende betrokkenen binnen het project deel.
Uit de evaluatie bleek dat cultuur een verrijking is voor het onderwijs. Dat het is gelukt om kinderen echt iets te bieden wat voor hen een unieke ervaring is geworden.
Daarnaast heeft de vakgroep Kunst, Cultuur en Media van de Rijksuniversiteit Groningen onderzoek gedaan naar het project van Theater de Steeg, met name naar de mate van participatie van de jongeren.
Aanbevelingen
Uit de onderzoeken zijn onder andere de volgende aanbevelingen gedaan:
- Eenzelfde aanpak op wijkniveau uitzetten, omdat het aardbevingsprobleem ook steeds verplaatst.
- Blijf kunst- en cultuuraanbod gebruiken om de sociaal-emotionele ontwikkeling van jongeren in de gemeente Eemsdelta te ondersteunen. Zet daarbij in op aanbod door makers die de jongeren en hun verhaal centraal stellen en oog houden voor hun eigenheid, hun karakters en hun thuissituaties.
Eindmanifestatie
De gemeente Eemsdelta organiseerde op 4 november 2021 de manifestatie Mijn Thuis Mijn Verhaal. In Centrum Kabzeël in Appingedam werden resultaten gepresenteerd van Mijn Thuis Mijn Verhaal.
Tijdens deze avond vertelden de 3 cultuurmakers over hun eigen projecten. Niet alleen over wat ze gedaan hebben, maar ook over hun ervaringen met de kinderen in relatie tot de aardbevingsproblematiek.
De film Barst!? ging tijdens de manifestatie in première.
Wethouder Annalies Usmany-Dallinga ging in gesprek met kinderombudsvrouw Margrite Kalverboer en hoogleraar Sociale Psychologie Tom Postmes. Kalverboer gaf aan dat de aanpak van Mijn Thuis Mijn Verhaal erg geschikt is om kinderen en jongeren te stimuleren hun verhalen, ervaringen en emoties rond aardbevingen te uiten en te delen. Ook Tom Postmes was heel positief over het programma. Door bezig te zijn met kunst en cultuur word je afgeleid van de emotionele gevolgen van aardbevingen. Dat vergroot bovendien je veerkracht en weerbaarheid. Postmes zegt dat door de veelzijdigheid van kunst en cultuur het een goed instrument is om een eigen verhaal te vertellen.
Waarom doen we dit?
Van 2019 tot en met 2021 is, in opdracht van toen nog de gemeente Appingedam, binnen de scholen het creatieve project 'Mijn Thuis Mijn Verhaal' uitgevoerd. Het bleek namelijk dat kinderen en jongeren in het aardbevingsgebied het moeilijk vinden om hun zorgen te uiten. Kunst en cultuur kunnen helpen om uitdrukking te geven aan gevoelens en emoties. Door middel van dans, theater, tekenen, schilderen, media en verhalen.
Er is onderzocht óf het project Mijn Thuis Mijn Verhaal werkt. Het project liet zien dat kunst en cultuur helpen om de weerbaarheid van kinderen en jongeren in het aardbevingsgebied te vergroten. Ze leerden hoe ze op hun eigen manier uiting kunnen geven aan hun eigen verhaal en beleving. Uit de onderzoeken kwam ook de aanbeveling om deze aanpak breder, op wijkniveau uit te zetten. En dat is wat we nu gaan doen.